Bombus arılarının doğadaki yaşayışı

Toprak bombusu yuvasının ağzı yanında

Toprak bombusu yuvasına girerken

Bombus yuvalarını üstten açıp bakınca yuvanın iç görünüşü. Yalıtım maddelerinin iç kısmı mum ile sıvanarak ısı ve nem kaybı önlenmiş.

Yuva yosun, iplik, yün kıl gibi yalıtım maddelerinden yapılmış. Sarı renkli olanlar kozalar. Ortadaki kahverengi kümeler kurtçuk kümeleri. Solda, kozaların üzerindeki küçük kahverengi küme de yumurta kümesi.

----------------------------------------------------------------------------------------------

BOMBUS ARILARININ YAŞAYIŞI

Bombus arılarına yurdumuzun bazı yerlerinde erkenci arılar, alaca arılar, tomurcuk arılar da denir. Sarı siyah beyaz renkli bombus genç ana arıları kış sonu veya ilkbahar başlarında havalar ısınmaya başlayınca görünür. Kış boyunca genellikle yer altındaki yuvalarında (hücrelerinde) uyuyan bombus arısı anaları havalar ısınınca uyanır.

İlkin çiçeklerden nektar (balözü) ve polen (çiçektozu) toplayıp beslenerek gücünü tazeler. Sonra kendine ya toprak altında ya da ağaç kovuklarında, kuş yuvalarında yuva yeri arar bulur. Genellikle fare veya köstebek deliklerini ya da taş kaya altındaki boşlukları tercih eder. Yuvasını gürültüden uzak, sakin, vadilerin kuzey yamaçlarında ya da dere boylarında bir yerde yapar. Yuva içini ince ot talaşlarıyla, kıl, iplik, yosun parçalarıyla döşer. Sonra ürettiği mumla bir bal kabı bir da üzerine yumurtlayacağı polen hamuru için kap yapar. Bal gözüne bal doldurur. Yavru gözlerini bal ve çiçektozundan hazırladığı bir hamurla doldurur. Yavru gözlerindeki polen hamuru üzerine yumurtlar. Yumurtaların üzerine yatar, onları ısıtır. Yani kuluçkaya yatar. Kuluçka ısısı 29 - 30°C civarındadır.

Kuluçkadan çıkan kurtçuklar çiçektozu hamuruyla beslenip gelişirler. Ana arı yalnız başına hem onları ısıtır hem de onları beslemek için çiçektozu ve balözü toplamaya çıkar.

İlk yumurtalar genellikle 5-10 adet olur. Ortalama 5 gün sonra yumurtalardan kurtçuklar çıkar. Bu kurtçuklara larva da denir. Kurtçuklar ortalama 8 gün polen hamuru ile beslenip gelişirler. Bu arada ana arı onların üzerini mumla kapatır. İrileşip olgunlaşan yavrular ipekböceği yavruları gibi birer koza örerek kendilerini kozanın içine hapsederler. Bu kapalı dönem ortalama 10 gün sürer. Kapalı döneme pupa dönemi de denir. Ana arı bu arada onları ısıtmaya devam eder. Beslenme ve boşaltım için arada bir dışarı da çıkar. Kurtçuklar bu koza içinde kaldıkları dönemde başkalaşım geçirirler. Ortalama 21-23 gün sonra ergin arı olarak dışarı çıkarlar. İlk çıkan arılar gri, gümüşi renkte olurlar. Esas renklerini sonradan alırlar. Arıların çıktığı gözler polen ve bal deposu olarak kullanılır. Polen ve bal ayrı ayrı depolanır.

Bu ilk kuşak işçi arılar beslenme ve ısınma eksikliğinde dolayı genellikle biraz ufak olurlar. Bunlar birkaç gün sonra dışarı uçup bal ve polen toplayabilirler. Onlar dışarı uçunca ana arı artık dışarı uçmaz. İşçi arıların getirdiği bal ve polen ile beslenerek yumurtlama işini sürdürür. İkinci kuşakta 15-20, üçüncü kuşakta ortalama 30, dördüncü kuşakta ise 45 yumurta yumurtlar.

İşçi arılar aralarında işbölümü yaparlar. Küçük yapılı veya kanatları sakatlanmış arılar iç işlerine bakar. Bir de bu küçük yapılı arılar soğuk havalarda kendilerini iri arılar kadar ısıtamazlar. Isınamayan arı da verimli uçuş yapamaz. Yuvadaki küçük arılar yuvanın en yaşlı arılardır. Arıların bazıları da yuva kapısında yabancılara karşı nöbet tutarlar. Kendi kolonilerindeki arıların hepsi aynı kokuda olduğu için onları içeri alırlar. Yabancıları içeri almazlar. İri ve güçlü arılar dış işlerde çalışırlar. Bu arılar balözü kullanarak vücutlarını kolayca ısıtabilirler ve soğuk havalarda bile kolayca uçabilirler. İri arıların dış işlerde çalışmasının asıl nedeni budur. Dış işlerde çalışan arıların ömrü daha kısa olur

Resimlerin alındığı kaynak site:http://aktion-hummelschutz.de/fakten/hummelvolk.htm