Bombus ana arısı, bombus erkek arısı nasıl ayırt edilir?

Bombus arıları ile ilgili bazı başka internet sitelerinde paylaşımlarım oluyor. Bu arada bazen sorular da geliyor. Gelen sorulardan bazılarını ilginç buluyorum. Bunlardan bazılarını blog sitemiz izleyenlerini de ilgilendirir düşüncesiyle burada yayınlıyorum.
Alıntı yapılan: kaplan0707 - Kasım 21, 2012, 23:24:15

Sn. Ali  Hocam  sorduğum  sorulara  hiç sıkılmadan cevap  verdiğiniz için  çok  tşk  ediyorum. Size son  bir sorum olacak kafama  takılan  peki  şuan  daha  yeni  bir kovan aldım. Biz  sebze  (domates) dikimine eylül  ayın  başlıyor  tek  ya da  çift  sezon  olmak  üzere  Haziran ayında  bitiyoruz.  Şimdi  varsayalım  kovanı  takip  ettim  ana arıyı yakaladım  eylülde  kullanabilmek için  nasıl  bir  yok  takip  etmek gerekir şimdi  kasım ayında kuluçka işlemi  olur mu  olsa  yatırsak ne zaman  bize  düzgün  çalışan bir  arı kovanım  olur  bunu da  açıklarsanız çok  sevinirim  ....

Şöyle bir hesap yapalım:

Bu hesabı yapabilmek için elimizde birkaç bombus arısı kovanı olmalıdır. Çünkü her koloni her zaman ana arı üretmez. Bazı koloniler sadece erkek arı üretir. Bazıları sadece ana arı üretir. Bazıları ise hem erkek arı hem de ana arı üretir.
Buradaki süreler daha uzun veya daha kısa olabilir. Biz yuvarlak bir hesap yapıyoruz.
Kasım ortasında seraya koyduğumuz koloniler yuvarlak  bir ay sonra ana ve erkek arı üretmeye başlarsa, farklı kolonilerden alınan ana arı ve erkek arılar uygun şekilde çiftleştirip kuluçkaya yatırılması da bir ay sürsün. Etti iki ay. Yani ocak ortası. Kuluçkaya yatmışsa ana arının koloni oluşturması da bir buçuk ay sürsün. Etti mart başı. Kasım ortası – mart başı arası üç buçuk ay eder. Ya da yuvarlak 100 gün. Yani kasım ortasında seraya koyduğumuz kolonilerden yuvarlak 100 gün sonra (işler yolunda giderse) yeni bir koloni oluşturabiliriz.
 Hesabı başka şekilde yapalım:
Kasım ortasında kendi ürettiğimiz koloniyi seraya koyabilmek için ne yapmamız gerek? O zaman da 100 gün önce yani ağustos başında çalışmaya başlamış birkaç kolonimiz olması gerekir. Ya da temmuzda kuluçkaya yatmaya hazır çiftleşmiş ana arılarımız olması gerekir. 
Bu nasıl olabilir?
Bu yıl boyu seri üretimle mümkün olabilir. Yıl boyu seri üretim için de kış uykusu, (diyapoz) konularını inceleyip basit bir üretim tesisi kurmak gerekir. 
Görüldüğü gibi imkansız değil ama çok da kolay değil. Ne kadar zor?  Bal arısı ana arısı üretiminden daha zor değil. Aşağı yukarı aynı zorlukta. Farkı ne? Farkı, bal arısını insanlarımız tanıyor. “Filan arıcı üretebilirse ben de üretebilirim” diyebiliyoruz. Ama konu bombus arısı üretimi olunca  konu bilinmediği için kimse cesaret edemiyor. Aslında ikisi de aynı zorlukta ya da aynı kolaylıkta. Önemli olan cesaret ve öğrenme isteği.

Alıntı yapılan: kaplan0707 - Kasım 23, 2012, 22:38:10

Hocam ALLAH  sizden  razı olsun  . Tşk  ediyorum çok  açıklayıcı oldu. Ben bu  işe  iyice sardım.  Tabi ki  sıfırdan başladığım  için biraz  sıkıntılarım olacak. Sitelerde paylaşılmış olunarı  kovan resimleri  var,  iki  gözlü 2  tane ondan  yaptırdım. Dışarıya da  koyup  deneyeceğim. Ana  arı  gelmesi  için  birde  elimdeki  kovanları  takip  ediyorum. Ama  ana arıyı çok  seçemiyorum. Gözüme  hepsi  aynı  gözüküyor.  Foto makinasıyla  çekip  bakıyorum  arasındaki fakları.  Eğer  tam olarak ana  arıyı  erkek arıdan ayırt  edebilirsem, ögrenicem bu  işi.  Tekrar tşk  ediyorum...

Bombus arısı erkek ve ana arıları nasıl ayırt edebiliriz?
Bir bombus kolonisinde üç çeşit arı vardır. 
Ana arı (ilkin bir tanedir ancak koloni ömrü biterken birçok genç ana arı üretilmiş olabilir.)
İşçi arılar
Erkek arılar.
Ana arılar diğer arı bireylerinden daha iridir. (Koloninin son dönemlerinde ana arı kadar iri işçi arılar da üretilebilir.)
 Ana arıların sesi işçi ve erkek arıların sesinden daha kalındır. Erkek arıların uçarken çıkardığı ses işçi arılarınkinden kalın, ana arınınkinden incedir.
 Ana arı ve işçi arıların kuyruk kısmı erkek arınınkine göre sivri sayılır. Erkek arının arka kısmı yuvarlaktır
Eğer arıların çıkardığı ses ve vücut yapısından ana ve erkek arıyı ayırt edemezsek yakından bakmamız gerekir. Önemli bir ayrıntıyı resimlerden inceleyelim. Resimleri incelemezden önce “balta favori ve zülüf” nedir bir hatırlayalım. Erkekler saç tıraşı olurken kulak önündeki saçlarının değişik şekilde bırakılmasını isterler. Kimisi uzun, kimisi kısa bırakılmasını ister. Eğer kulak önündeki saçlar uzun bırakılırsa balta ağzına benzer. Buna “balta favori” denir. Halk türkülerinde geçen “zülüfler dökülmüş yüze” sözlerinden anlaşılacağı üzere zülüf de kadınların kulak önünden yüze inen saçlardır.
Bunların bombus erkek ve ana arıları ile ne ilgisi var? Hatırda kalsın, unutulmasın diye böyle bir benzetme yaptım. Erkek bombuslardaki baş bölgesinden sonra gelen sarı kemerin alt kısmı balta favori gibi geniş sonlanır. Ana arıların sarı kemeri ise kadınların zülüfleri gibi sivri sonlanır. Erkek arı ve ana arılar aynı ya da yakın büyüklükte olsa da yakından bakınca böyle bir ayrıntıyı görebiliriz. İşçi arıların sarı kemerleri de ana arınınki gibi sivri sonlanmaktadır.
Aşağıdaki resimlerin biri ana arı, biri erkek arı, biri de işçi arıdır. Baş bölümünden sonra gelen sarı kemerin geniş ya da sivri bitiş şekline göre hangilerinin dişi, hangilerinin erkek arı olduğunu kendiniz bulabilirsiniz.