 |
| Domates çiçeğinde çiçektozu toplayan bir bombus arısı |
Bombus Arısı
Bombus arısı nedir? Bombus arısı faydalı mıdır, zararlı
mıdır? Ne işe yarar? Bombus arısını tanıyor muyuz?
1997 yılında dış alımla yurdumuza getirilen bombus arıları
örtüaltı sebze yetiştiriciliğinde tozlayıcı olarak kullanılmaya başlandı.
Özellikle domates seralarında hormon yerine bombus arısı kullanılmaya
başlayınca “arı domatesi, arılı domates”
sözcükleri dillerde dolaşmaya başlayınca bombus arılarını da merak etmeye,
tanımaya başladık.
Yurdumuzun birçok yerinde yaban arısı olarak bilinse de bazı
yörelerimizde “erkenci arılar, alaca arılar” gibi adlarla da anılmaktadır.
Yurdumuz insanının çoğu bombus arılarını daha tanımazken
durum batı ülkelerinde nasıldır?
Bu gün batı ülkelerinin birçoğunda bombus arıları evcil bir
hayvanmış gibi tanınmakta ve ona önem verilmektedir. Doğa dostu, insan dostu
olarak tanımlanmaktadır. Kanunlarla koruma altına alınmıştır. Okullarda ders
kitaplarında okutulmaktadır. Buralarda bir ailenin evinin bahçesinde bir bombus
arısı kovanı bulundurması, meyve ürününün miktarına ve kalitesine olumlu
katkıda bulunacağı için doğal bir görüntü olmuştur. Aileler kedi köpek bakar
gibi, çiçek bakar gibi evlerinin balkonunda, çatısında, bahçesinde bombus
arıları bakmaktadırlar. Yani bombus arıları normal yaşamın bir parçası olmuş.
Senede belli bir günü yöresel bombus günü olarak kutluyorlar. Bizdeki kiraz,
karpuz festivalleri gibi... Bombus gününde insanlar gözlemlerini,
deneyimlerini, bulgularını anlatıyorlar. Doğada kışlamış bombus anaları
ilkbaharda nasıl yapay yuvalara çekilebilir ve doğal yollardan bahçede nasıl
koloni oluşturulabilir onu anlatıyorlar. Böylece çeşitli etkinliklerle kamuoyu
işin içine çekiliyor, aydınlatılıyor, bilinçlendiriliyor. Çeşitli İnternet
sayfalarında sağlıklı ve pratik bir bombus kovanının nasıl yapılabileceği
anlatılıyor. Kullanılan diğer malzemeler tanıtılıyor. İnternet sayfalarındaki
forumlarda bakım ve üretimle ilgili sorunları tartışılıyor. Bombusları tanıtan
çeşitli kitaplar yardımcı ders kitabı olarak kullanılıyor. Bombus arıları
yasalarla koruma altına alınmış. Yuvalarının sökülmesi yasaklanmış. İlaçlardan
zarar görmesi önlenmiş. Zaten insanlar onların ne kadar faydalı olduğunu
bildikleri için onlara zarar vermek istemiyorlar. Onları gözleri gibi
koruyorlar.
Yurdumuzda durum nedir?
İnsanlarımızın çoğu onları tanımıyor bile.
Neler yapılabilir?
En azından batıda olduğu gibi yurdumuzda da bombusları tanıtıcı internet siteleri açılabilir. Tarımla ilgili sitelerde, tarım dergilerinde daha fazla ve nitelikli yayınlar yapılarak onlar tanıtılabilir. Arıcılık sitelerinde de konuya daha fazla yer verilebilir. Bombuslarla ilgili henüz bir kitap bile yoktur. Kitaplar yayınlanabilir. Bombus kovanları sadece seralarda kalmayıp; yaylalardaki elma bahçelerimize de konabilir. (Bu uygulama vardır ama yurdumuzda yaygın değildir.) Yurdumuzda yaygın olan koyu renkli toprak bombusu (Bombus Terestris) ile ilgili yerli üretimler yapılıp yaygınlaşması sağlanabilir. Her çiftçimiz kendi kullanacağı bombus arılarını kendisi üretebilir. En azından benim gönlümden böyle geçiyor. Önümüzdeki zaman içerisinde bunun gerçekleşeceğini ve yaygınlaşacağını umuyorum. Bombus arılarından kişisel fayda sağlayan insanlarımızın kendi yararları için bunları kısa zamanda gerçekleştireceklerini düşünüyorum.
Blogsitemizin bu sayfasında, yukarıdaki düşünceler doğrultusunda batıdaki internet sitelerinde yayınlanan bazı yayınları, yurdumuzda bu konuda yapılmış bazı çalışmaları, denemeleri ve yayınları, kendi deneyimlerimi, bu konuya ilgi duyan ya da bombus arılarından kişisel faydalar sağlayan (çiftçi, tarımcı, arıcı… gibi) insanlarımızla paylaşmak istiyorum.
Yurdumuzda durum nedir?
İnsanlarımızın çoğu onları tanımıyor bile.
Neler yapılabilir?
En azından batıda olduğu gibi yurdumuzda da bombusları tanıtıcı internet siteleri açılabilir. Tarımla ilgili sitelerde, tarım dergilerinde daha fazla ve nitelikli yayınlar yapılarak onlar tanıtılabilir. Arıcılık sitelerinde de konuya daha fazla yer verilebilir. Bombuslarla ilgili henüz bir kitap bile yoktur. Kitaplar yayınlanabilir. Bombus kovanları sadece seralarda kalmayıp; yaylalardaki elma bahçelerimize de konabilir. (Bu uygulama vardır ama yurdumuzda yaygın değildir.) Yurdumuzda yaygın olan koyu renkli toprak bombusu (Bombus Terestris) ile ilgili yerli üretimler yapılıp yaygınlaşması sağlanabilir. Her çiftçimiz kendi kullanacağı bombus arılarını kendisi üretebilir. En azından benim gönlümden böyle geçiyor. Önümüzdeki zaman içerisinde bunun gerçekleşeceğini ve yaygınlaşacağını umuyorum. Bombus arılarından kişisel fayda sağlayan insanlarımızın kendi yararları için bunları kısa zamanda gerçekleştireceklerini düşünüyorum.
Blogsitemizin bu sayfasında, yukarıdaki düşünceler doğrultusunda batıdaki internet sitelerinde yayınlanan bazı yayınları, yurdumuzda bu konuda yapılmış bazı çalışmaları, denemeleri ve yayınları, kendi deneyimlerimi, bu konuya ilgi duyan ya da bombus arılarından kişisel faydalar sağlayan (çiftçi, tarımcı, arıcı… gibi) insanlarımızla paylaşmak istiyorum.
Ayrıca bombus arılarının tanınması için başka sitelerde de
yazı ve resimler yayınlanmaktadır. İlgi duyanlar için bağlantıları ekliyorum
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder