Neden Bombus Arıları Sitesi?

2001 yılında dış ülkelerden bombus arısı getirtip seralara dağıtan bir firmada çalışmaya başladım. Bombus arıları konusunda birşey bilmiyordum. Yanımda çalışanların bilgisi sınırlıydı. Faydalanacak türkçe yazılmış kaynak yoktu... Devamını oku.

Örtüaltında ve bahçelerde çıkabilecek sorunlar ve çözüm yolları


ÖRTÜALTINA YA DA BAHÇEYE KONULAN BOMBUS ARILARI İLE İLGİLİ BAZI SORUNLAR VE ÇÖZÜM YOLLARI:




1-Bir arı kovan seraya ya da bahçeye konurken nelere dikkat edilmeli?


2-Bir arı kovanı ne kadar seraya ne kadar zaman
İçin konmalıdır?


3-Hangi şartlar sağlanırsa arılar daha iyi çalışabilir?


4-Sıcak günlerde arılar neden az çalışır veya hiç çalışmaz?


5-Nem oranının tozlaşmada ne gibi etkisi olabilir?


6-Serada ortam iyi. Sıcaklık normal. Çiçekte polen var. Kovanda arı var. Ama arılar az çalışıyor veya hiç çalışmıyor... Neden?


7-Serada arının uçuş yönü nasıl olmalı?


8-Seralarda nektarlı bitki olması iyi midir?


9-Sera yola yakın. Araba gürültüsü ve geceleri far ışığından arılar etkilenebilir mi?


10-Hangi ayda hangi sera çeşidi kullanılması uygun olur?


11-Sera yapılırken nelere dikkat etmelidir?


12-Hangi durumlarda seralara arı konmamalıdır?


13-Domates çiçeklerinin tozlaşıp Tozlaşmadığı belli olur mu?


14-Seraya yeni konan bir kovanın anası ölürse ne olur?


16-Arılar kovanın bir bölümünde birikiyorlar. Ne olabilir?


15-Kolonideki arılar küçük boylu olursa çalışmayı etkiler mi?


17-Arılara ne zaman ne kadar polen vermeli?


18-Kovanda arılar kalabalık ve canlı. Sıcaklık ve nem normal. Çiçeklerde polen de var. Çiçeklerde tozlaşma olmuyor. Sebebi ne olabilir?


19-Kovan seraya konduktan ne kadar zaman sonra açılmalı?


2o-İki seramız var. A serasında polen çok ama koloni zayıf. B serasında polen az koloni güçlü, kalabalık. Ne yapalım?


21-Bir sera içinde kovanın yerini değiştirmek doğru olur mu?


22-Serada kovanın yönünü değiştirmek mahzurlu mudur?


23- Seraya ilaç atmadan da arılar zehirlenebilir mi?


24-Zehirlenme belirtileri nelerdir?


25-Arılar zehirlenirse ne yapılabilir?


26-Gündüz arılar nasıl toplanabilir?


27- Peki kovan bu tüple boşaltılabilir mi?


28-Arıların çok zehir alıp almadığı, zehirin zamanı ve süresi anlaşılabilir mi?


29-Arıların sera dışına uçup uçmadığı anlaşılabilir mi?


30-Eski seralarda arılar seraya alıştırılabilir mi?


31- Seraya güçlü ya da zayıf koloni konmasının nedeni nedir?


32-Seracıların arı kovanlarında yapabilecekleri işler nelerdir?


33-Seralarda hormon kullanımı ne zaman gerekebilir? Sorun hormonsuz çözülebilir mi?


34-Hormon kullanmanın olumsuz sonuçları nelerdir?


35- İki küçük seramız var. Bir seraya bir koloni çok geliyor. İkiye bölmek için kovanın bu seradan alınıp öteki seraya konması mahzurlu mudur?


36- Meyve bahçelerine neden bombus arısı koymaya ihtiyaç duyulmaktadır?


37-Bombus arıları daha çok hangi meyve ağaçlarında kullanılır?


38- Bir meyve bahçesindeki bombus arısı kovanı başka bir meyve bahçesine konabilir mi? Bombus arıları kaç km. lik bir alanda uçarlar?


39- Bombus arılarını daha çok hangi iklimlerde meyve bahçelerine koymaya ihtiyaç vardır?


40-Bahçede meyve ağaçlarına ilaç atılacağı zaman ne gibi tedbirler alınabilir?








SERALARDA GÖRÜLEN ARI İLE İLGİLİ SORUNLARDAN BAZILARI

         Yurdumuzda seracılık önemlidir. Bazı seralarımızda tozlayıcı olarak bombus arıları da kullanılmaktadır. Bu kullanım sırasında seralardan, seracıdan, iklimden, arılardan kaynaklanan bazı sorunlar var. Hangi durumda hangi sorun ortaya çıkar, çözümü nedir, bazı seracılarımız tam bilmemektedir. Seracılarımız  ve arı dağıtıcı personelimiz sorunlarıyla karşı karşıya ve kendi deneyimlerine dayanarak yaratıcı yeteneklerini kullanarak çözüm üretme zorundadırlar. Bu bölümde anlatılanlar daha çok seralara arı dağıtan ziraat mühendislerimizin ve bazı seracılarımızın sorunlara karşı ürettiği çözümlerden birkaçıdır. Bu işle ilgili insanımız benzer sorunlara karşı farklı bir çözüm de üretmiş olabilir. Bu deneyimler paylaşılırsa bu konuya katkıda bulunmuş oluruz. Bu düşüncelerle kitaplardan, dergilerden ve internetten bulduklarımın yanı sıra ziraatçı ve seracı arkadaşlarımızın deneyimlerini de aktarmak istiyorum. Çokça sorulan ve üzerinde konuşulan sorular ve çözüm yollarından birkaçını bu sayfada bulacaksınız.

.1-Bir arı kovanı seraya veya meyve bahçesine konurken nelere dikkat etmeli ?
 a-Kovan ilkbahar sonunda, yazın veya güz başlarında yani sıcak dönemlerde seranın serin yerlerine kışın ise seranın sıcak yerlerine konmalı
b- Başka bir nedenimiz yoksa kovan sera kenarından 1-3 metre içerde yani bitkilerin arasında olmalı.
c-Başka bir nedenimiz yoksa kovan yerden 1-1.5 metre yukarıda olmalı.
d-Kovan direkt güneş ışığı görmemeli. Görecekse üzerine bir şeylerle gölge yapmalı.
e-Arıların rahat uçabilmeleri için kovanın önü açık olmalı.
f-Seranın ortası arının her tarafa aynı uzaklıkta olması bakımında iyi bir yer olabilir.
g- Serada soba varsa soba yakınına konmamalı. Çok sıcak ta arıları rahatsız edebilir.
 h-Kovan baca altına , oluk altına konmamalı. Yağmurda kovan üstüne su akabilir.
 i-Kovanın ağzı arılar iyice sakinleştikten sonra açılmalıdır. Normalde arılar 1 saat içinde sakinleşebilir. Ama çok sıcak günlerde kovanı seraya akşam koyup ağzını da akşam açmak daha doğru olur.
 j-Koloninin karınca, böcek ile beslenen hayvanlar gibi zararlılardan korunabilmesi için baştan gerekli önlemlerin alınması gerekir.
k-Kovan meyve bahçesine konacaksa, rüzgârdan, güneşten, yağmurdan korunaklı bir yere konmalıdır. Kovan bir ağaç dalına asılırsa zararlı hayvanlardan da korunmuş olur.

2-     Bir arı kovanı ne kadar seraya ne kadar zaman için konmalıdır?

Bir bombus arısı bir uçuşta ortalama 400 çiçeğe konar. Bir dakikada 10-20 çiçeği dolaşır Arıların bu kadar hızlı ve çok çalıştığı görülmektedir. Denemelerden alınan sonuçlara göre normal bir bombus kolonisi 1000-2000 metre kare alanda 6-8 hafta çalışmaktadır. Bazan 10 hafta da çalışabilir. Ancak kolonilerin etkinliği 5. haftadan sonra azalmaktadır. Eğer arı etkinliğinin sürekli olması istenirse 5. haftadan itibaren yeni bir kovan konmalıdır. Seraya konacak kovan sayısı sera alanının genişliğine göre, bitkinin cinsine göre,arının gücüne göre ve mevsime göre değişebilir. Eğer seraya fazla kovan konacaksa arıların kendi kovanlarını kolay bulabilmeleri için kovanların uçuş yönleri değişik yönlere bakmalıdır. Örneğin kovanlar çapraz yönde konabilir.

 3-Hangi şartlar sağlanırsa arılar daha iyi çalışabilir?

a-Seranın içi uygun sıcaklıkta olursa. Uygun sıcaklık: 17-25°C arasıdır.
b-Seranın içinde uygun nem olursa. Uygun nem: % 60-80 arasıdır.
c-Çiçeklerde polen varsa.
d-Kovan içinde yedek polen yoksa.
e- Koloni sağlıklı ise.
f-Arılar ilaç etkisi ile zehir almamışlarsa.
g-Seranın kapı ve pencereleri düzgün kapanabilir ise. Havalandırma sırasında tül çekiliyorsa... Ve bunlara benzer diğer koşullar da uygun olursa arılar seralarda daha iyi çalışabilirler.

4-Sıcak günlerde arılar neden az çalışır veya hiç çalışmaz?

Ağustos,eylül aylarında seraların içi çok sıcak olabilir. Serada sıcaklık 35°C oluca çiçeklerde polen üretimi azalır, 40°C olunca tamamen durur. Kışın ısı 13°C nin altına düşünce de çiçeklerde polen üretimi azalır veya durur. Polen olmayınca da arılar çalışmaz.

 Ayrıca 35°C nin üstündeki aşırı sıcakta arıların yavruları olumsuz etkilenir. Sıcaktan ölür. Arılar aşırı sıcaktan onları korumak için kovan içindeki sıcaklığı azaltıp onları serinletirler. Bu polen toplamaktan daha önce gelir. Sera içi sıcaklık 44°C olduysa arılar bu sıcakta uçamazlar.

Serada ısının az olması için seraların havalandırması iyi olmalı. Arıların havalandırma pencerelerinden kaçmaması için pencerelere tül germeli. Sıcaklarda kovan seranın serin bir yerine konmalı. Yere yakın yerler daha serindir. Toprağın altı daha da serindir. Ancak toprak altına kovan koymak karıncalardan dolayı yöremizde pek mümkün değildir. Güneşi direkt görmeyen kuzey taraflar daha serin olabilir. Seranın dışı da serin olabilir. Ayrıca seranın rüzgar gelen yönü açıksa ve rüzgar alıyorsa sera daha serin olabilir.

 5-Nem oranının tozlaşmada ne gibi etkisi olabilir ?

 Serada çiçek var. Arı da kuvvetli. Sıcaklık ta normal. Ama çiçek gene de döl tutmuyor...Peki ya nem ? Akdeniz bölgesinde kuzey rüzgarları esince havanın nemini azaltır. Tozlaşma olabilmesi için çiçeğin dişicik borusunun ağzı nemli olmalı. Bu nem oraya gelen poleni yakalar ve  yumurtalığa kayıp inmesini sağlar. Nem çok azalırsa boru ağzı kurur ve gelen poleni yakalayamaz. Dişicik borusu nemli ve kaygan olmadığı için polen kayıp yumurtalığa inemez. Böylece çiçek döl tutamaz.
 Böyle durumlarda seranın sulanması nemi artıracağından faydalı olabilir.
6-Serada ortam iyi. Sıcak, soğuk normal. Çiçekte polen var. Kovanda arı var. Ama arılar az çalışıyor veya hiç çalışmıyor...

Arılar zehirlenmiş olabilir. Arılar hasta olabilir. Arıların anası ölmüş olabilir. Koloninin ömrü bitmiş olabilir Veya başka bir neden olabilir. Kolonide erkek arı çoğalmışsa koloninin ömrü bitmiş demektir. Kovan içinde veya önünde arı ölüsü varsa zehirlenme veya hastalık olabilir. Nedeni saptanarak ona göre önlem almak gerekir.

7-Serada arının uçuş yönü nasıl olmalı ?

 Arılar genelde kovanın uçuş deliğinden ışığı görünce dışarı çıkarlar. Ortam uygunsa arıların erken çıkmasını itersek uçuş deliğini doğuya çevirebiliriz. Biraz geç çıkmasını istersek yönünü güneye çeviririz. Bir uygulamada kovanın uçuş yönü kuzeye çevrilmişti. Nedeni sorulunca : ''Sabahları sera içinde çok çiy oluyor. Çiy kalkıncaya kadar arıların uçmasını istemiyorum. Onun için arının yönünü kuzeye çevirdim.'' Ne diyelim, bu da bir çözüm. Aşırı nem ve çiy olan seralarda kovan yönünün kuzeye bakması bazı sorunları çözebilir.

 8-Seralarda nektarlı bitki olması iyi midir ?

Domates çiçeklerinde nektar yoktur. Arıların nektar ihtiyacı için kovanda bir yemlikle şeker şurubu verilir. Kavun çiçeğinde bol nektar vardır. Onun için kavun seralarında şurup vermeye gerek yoktur. Nektarlı ve nektarsız bitkiler karışık ekilirse tozlayıcı olarak çalışabilecek arıların bir kısmı nektar toplamaya kayabilir. Eğer serada nektarlı bitki yoksa arıların tamamı polen toplamakla uğraşacaklardır. Ve tozlaşma verimi artacaktır.

9-Sera yola yakın. Araba gürültüsü ve geceleri far ışığından arılar etkilenebilir mi ?
 Etkilenebilir. Gürültüsü az olan, ışığı görmeyen yer seçilirse daha uygun olur.

 10-Hangi ayda hangi sera çeşidi kullanılması uygun olur ?

 Plastik seralar ışığı daha az geçirir. Onun için daha serin olur. Ağustos eylül gibi sıcak aylarda plastik seralarda arı çalışması daha verimli olur. Çok yıllık cam seralar da tozlandığı için ışığı az geçirir ve serin olur. Kireçle camın boyanması da serinlik sağlayabilir. Tabi kışın seranın içinin sıcak olması istenirse sera camlarının temiz olması sağlanmalıdır.

11-Sera yapılırken nelere dikkat etmelidir ?


Mümkünse seranın yeri yazın serin kışın kuytu olan yerlerden seçilmeli. Bir de sera daha çok hangi aylarda ne için kullanılacak belliyse önceden bazı önlemler alınabilir. Sera ağustos eylülde kullanılacaksa önü açık, rüzgâr alan yerlerde olması uygun olur. Yanyana yapılacak seraların birbirinin rüzgârını kesmeyecek şekilde yapılması gerekir Seraların havalandırma pencere ve kapıları tül konabilecek şekilde planlanmalıdır. Tül hem bombus arları seraya ilk konunca dışarıya kaçmasını önler hem de dışarıdan seraya girebilecek parazitlerin girmesini önleyebilir..


12-Hangi durumlarda seralara arı konmamalıdır ?


a-Daha önce seraya atılmış bir ilaç arılara zarar verecekse. Arılara zarar verme süresi geçmemişse.


b-Serada arıların dışarı rahatça çıkabileceği büyük delikler varsa ve kapatılması mümkün değilse.


c-Seranın havalandırma pencerelerinde ve kapılarında tül yoksa ve dışarıda cazip çiçekler varsa... Bu gibi seralarda sorunların olabileceğini dikkate alıp ona göre karar vermek gerekir.


13-Domates çiçeklerinin tozlaşıp Tozlaşmadığı belli olur mu?


Arılar domates çiçeklerinden polen toplarken ayakları ile çiçeğin dişicik borusunu tutarak güçlü titreşimler yapar .Bu sırada çiçek tozları arının karnı üzerindeki tüylerde toplanır. Onlara bulaşır. Arı çiçeğin dişicik borusunu sıkıca tutunca orada kahverengi bir iz bırakır. Bu izlere bakarak çiçeklerin tozlaşıp tozlaşmadığı anlaşılabilir. Çiçeklerde kahverengi iz varsa tozlaşma olmuş demektir. Çiçeklerde hiçbir iz yoksa tozlaşma olmuyor demektir. Sera büyükse ve bazı çiçeklerde iz yoksa kovan sayısı yani arı sayısı yetersiz gelmiş olabilir. Veya başka bir nedenden dolayı arılar çalışmıyor olabilir .Bombus arılarını bal arılarından ayıran en önemli özelliklerden biri de bu titreşim (vibrasyon) yapabilme özelliğidir.


Ayrıca sıcak havalarda seralara kışınkinden daha fazla kovan koymak gerekir. Domates çiçeklerinde sıcak havalardaki izler daha hafiftir. Soğuk havalardakiler daha kuvvetlidir. Çiçek kalitesi iyi değilse de iz iyi olmayabilir. Erik domates üreten seralarda da normal domatese oranla bir kökte çiçek sayısı fazladır. O zaman erik domates üreten seralara daha fazla koloni koymak gerekir.


14-Seraya yeni konan bir kovanın anası ölürse ne olur ?


Arılar isteksiz çalışır. Gerçi kolonide daha polenle beslenmesi gereken açık hücrelerde yavrular varsa arılar çalışır. Ne zamana kadar ? Hücrelerin ağzı kapanıncaya kadar. Kolonide besleyecek yavru kalmayınca polen toplama ihtiyacı da kalmaz.


15-Kolonideki arılar küçük boylu olursa çalışmayı etkiler mi ?


Etkilemez. Önemli olan ananın yumurtlamasıdır. Beslenmesi gereken yavru varsa, çiçeklerde polen de varsa, sıcaklık, nem gibi diğer koşullar da uygunsa arılar çalışır.


16-Arılar kovanın bir bölümünde birikiyorlar. Ne olabilir ?


Seraya yeni konan arılar kovanın neresinden ışık gelirse oradan dışarıya çıkmak isterler. Kovanın kenarlarındaki havalandırma deliklerinden de ışık gelirse oralardan da dışarı çıkmak isterler ve oralarda birikirler. Arılar uçma deliğine alışana kadar dıştan görünen delikler kapatılırsa sorun kalmaz.


17-Arılara ne zaman ne kadar polen vermeli ?


Arıların yavrularını beslemek için polene ihtiyacı var. Seralarda ilaçlama yapılacağında arılar toplandıktan sonra kovanın ağzı kapatılıp sera dışına çıkarılır. Koloni bir gün dışarıda kalacaksa normal bir kovana bir çay kaşığı polen yetebilir. Polen az verilirse ne olur? Yavrular aç kalıp zarar görebilir. Polen çok verilirse ne olur? Fazla poleni olan arı polen bitinceye kadar çalışmaz.


Polen takviyesi sadece ilaç atılacağı zaman değil, çok sıcak ve soğuklarda çiçeklerde polen üretimi azaldığı zaman da yapılmalıdır. Eğer kovan bir günden fazla kapalı kalacaksa ve koloni de kalabalıksa günlük bir çay kaşığı az gelebilir. Yani verilen polen miktarı koloninin kalabalıklığı ile de doğru orantılı olmalıdır.

 
18-Kovanda arılar kalabalık ve canlı. Sıcaklık ve nem normal. Çiçeklerde polen de var. Çiçeklerde tozlaşma olmuyor. Sebebi ne olabilir ?


Koloni içinde erkek arı çoğaldıysa koloninin ömrü bitmiş demektir. Erkek arılar çiçeğe konsalar da polen toplamazlar. Sadece karınlarını doyururlar. Onun için sağlıklı bir tozlaşma olmaz. Erkek arılar çoğalınca polen toplayan tarlacı arılar tükeniyor demektir. Kovan içinde işçi arılar olsa bile bunlar iç işlerde çalışan küçük veya sakat olan arılardır. Bunlar polen toplama işinde çalışmazlar.


19-Kovan seraya konduktan ne kadar zaman sonra açılmalı ?


Bu ortama ve zamana göre değişir. Eğer arılar sarsıntılı bir yoldan yeni gelmişse,sinirli ise, eğer kovanlar sıcak bir günde güneş altında kalmış ve sinirlenmiş ise...Kovanın ağzını hemen açmak doğru olmaz. Yerine yerleştirilen kovanın gündüz ise üstü örtülüp karanlıkta bir süre bekletmeli ve sakinleşmesi sağlanmalıdır. Hava sıcak ise serin ve karanlık bir yerde bekletilip seraya akşam konması doğru olur. Kovanın içinde koşuşturan, uçuşan sinirli arılar sakinleşip pamuğun altına yavrularının yanına girdikten sonra kovanın ağzı açılmalıdır Arılar kovandan dışarı çıkarken acele etmeden yavaş yavaş çıkarlarsa kovanını tanıma uçuşu yaparlar daha verimli ve kayıpsız çalışırlar. Acele ile kovandan çıkarlarsa kovanı bellemeden uzağa gidebilirler ve telef olabilirler. En iyisi akşam ortalık kararınca açmaktır.


2o-İki seramız var. A serasında polen çok ama koloni zayıf. B serasında polen az koloni güçlü,kalabalık. Ne yapalım ?

Arılar akşam kovanlara girince ağızlarını kapatalım. Yerlerini değiştirelim. Ağızlarını açalım. Dışarıda kovana girmeyen arı kalmışsa yeni koloni ile sorunu olabilir. Zorunlu olmayınca sık sık yer değiştirme işlemi yapılmamalıdır.

21-Bir sera içinde kovanın yerini değiştirmek doğru olur mu ?

 
Hayır. Arılar kovanlarını yerini ilk uçuşlarında bellerler. Kovanı oradan alırsanız arılar gene oraya gelir. 3 metre ötedeki kovanı fark etmez. Ama 50 cm. kadar sağa, sola , ileri, geri değişiklik zarar vermez.

22-Serada kovanın yönünü değiştirmek mahzurlu mudur ?


Arılar kovanın yerini bellerken yönünü de beller. İlle de değiştirilecekse azar azar birkaç günde değiştirilmelidir.

23- Seraya ilaç atmadan da arılar zehirlenebilir mi?

Komşu seraya zehirli ilaç atılmışsa ve ilacın etkisi bizim seraya da gelmişse arılar zehirlenebilir. Hele rüzgâr ilaç atılan taraftan geliyorsa ilacı olduğu gibi bizim seraya da getirebilir. Bir de atılan ilaç toz ise ilaç bizim seraya atılmış gibi etki eder.

24-Zehirlenme belirtileri nelerdir ?

a-Kovan içinde ve dışında toplu arı ölümü.


b-Larva ölümü. Arılar ölen larvaları ya kovanın dışına atar ya da kovanın bir köşesinde biriktirirler.


c-Zehirin derecesine göre arlarda hareketsizlik, bitkinlik.

25-Arılar zehirlenirse ne yapılabilir ?

Arıları hemen toplayıp zehirli ortamdan dışarı çıkarmalıdır. Zehirin etkisi geçinceye kadar seraya koymamalıdır. Ana sağ ise, açık larvalar canlı ise , biraz da arı var ise kalanlar işe yarayabilir.

26-Gündüz arılar nasıl toplanabilir ?

Kovanlarda genellikle iki uçuş deliği vardır. Biri devamlı uçuş deliği, öteki arıları toplama deliği. Arıları toplama deliğinin içinde arıların geçebileceği genişlikte bir boru yani tüp vardır. Kovanın ağzındaki kapatma sürgüsü ile devamlı uçuş deliğini kapatır tüplü deliği açarsak arılar kovana girer ama kovandan dışarı çıkamaz. Böyle yapılınca 1.5 saat içinde arıların tamamı kovanda toplanmış olur. Eğer kovanın içindeki pamuk örtü giriş tüpüne değerse bu kapan işe yaramaz. Birde tüpün ağzını uzun süre açık bırakırsak arılar kapan hilesini öğrenirler ve tüpten dışarı kaçabilirler.

27- Peki kovan bu tüple boşaltılabilir mi ?

Kısmen boşaltılabilir. Eğer bu tüp kovanın içinden dışına doğru uzatılırsa ve devamlı uçma deliği kapatılırsa ne olur ? O zaman arılar kovandan dışarı çıkar ama içeri giremez. Böylece dış işlerde çalışan arılar hep dışarıda kalmış olur. İç işlerde çalışan arılar içeride kalırlar. Bazı arıcılarımız bu işlemi arıları birleştirmek için kullanmaktadırlar.

28-Arıların çok zehir alıp almadığı, zehirin zamanı ve süresi anlaşılabilir mi ?


a-Toplu arı ve larva ölümleri arıların çok veya kuvvetli bir zehir aldığını gösterir.


b-Kovan önünde veya içinde bir köşede birikmiş larva ölülerinin hepsi aynı renkte ise toplu ölüm olmuş demektir. Hepsi aynı zamanda ölmüş denektir. Larvaların kimisi beyaz,kimisi sarı,kimisi de kahverengi ise ölümler değişik zamanlarda olmuş demektir. Ölü larvaların kurumuş veya kurumamış olması da ölüm zamanı hakkında bir fikir verebilir. Ölü larvalar eskidikçe renkleri koyulaşır ve kururlar. Arılar azar azar zaman içine yayılmlş şekilde ölüyorsa aldıkları zehir de ona orantılı demektir.

29-Arıların sera dışına uçup uçmadığı anlaşılabilir mi ?

Bazan anlaşılabilir. Serada domates yetiştiriliyorsa arıların ayaklarında getirdikleri çiçektozlarının hep aynı renk olması gerekir. Kovana giren arıların ayaklarına bakalım. Hepsi sarı ise hepsi domates poleni demektir. Yani arıların muhtemelen dışarıya uçmadığını anlarız. Ama arıların ayaklarında değişik renklerde polenler varsa değişik çiçeklere konmuş demektir. Sera içinde çeşitli çiçekler yoksa arıların bu kırmızı ,mor,siyah polenleri dışarıdan getirdiğini anlayabiliriz. Ve ona göre önlem alırız.

30-Eski seralarda arılar seraya alıştırılabilir mi ?

Bir dostumuzun eski bir serası var . Her yanı kırık dökük. İçine domates ekmiş. Dışarıdaki çiçekler ise allı morlu. Bu seraya arı konur mu ? Konmaz... Konmaz da ille de koymamız gerekiyor. Koyalım ya burada çalışır mı arılar? Çalışmaz tabi. Ama biz çalıştırmayı deneyelim.
Arılar seraya konunca ilk 2-3 gün kovanlarını tanıma uçuşu yaparlar. Ve bu uçuşu da günün kuşluk saatlerinde yaparlar genellikle. Yani güneş doğmuş hava ısınmaya başlamış. Bu ilk uçuşlar sırasında kırık camları,açık kapı ve pencereleri elimizde ne varsa onunla kapatmamız gerekir. Tül, çul, çuval,karton. Allah ne verdiyse...Önemli olan bu tanıma uçuşu saatlerinde arıların dışarı çıkmasını önleyebilmek. Delikleri kapatmazsak kovandan çıkan arıların çoğu dışarı çıkar ve ya döner ya dönmez. Aynı uygulamayı ikindi saatlerinde de yapmak gerekir. Arıları 3 gün içeride tutabilirsek arılar seraya alışır ve fazla hasar vermeden çalışabilir.

31- Seraya güçlü ya da zayıf koloni konmasının nedeni nedir?

Bitkilerde çiçek tozu çok sıcak ve çok soğuk zamanlarda azalır. Yani bahar ve güz aylarında çiçektozu çok, yaz ve kış aylarında az üretilir. Bunun uygulamada bize etkisi şudur. Bitkilerde çiçektozu az olunca serada arı sayısı daha az olan bir koloni işimizi görebilir. Ama çiçeğin ve çiçektozunun çok olduğu aylarda seranın daha güçlü kolonilere ihtiyacı var demektir.

32-Seracıların arı kovanlarında yapabilecekleri işler nelerdir ?


a-Kovanın altıdaki şurup yemliği arı dışkısıyla ve polen döküntüleriyle kirlenebilir ve hatta polen artıkları küflenebilir. Bunların arada bir nemli bezle silinip temizlenmesi yerinde olur. Ayrıca bu polen artıkları karıncaları da davet edeceğinden muhakkak haftada bir temizlenmelidir.


b-Temizlik sırasında yemlikteki şurup miktarı da kontrol edilmelidir. Şurup azalmışsa veya tükenmişse takviye yapılması gerekir.


33-Seralarda hormon kullanımı ne zaman gerekebilir? Sorun
hormonsuz çözülebilir mi ?


Hava aşırı soğuk olunca bazı domates türlerinde 5°C de bazı domates türlerinde ise 10°C nin altındaki sıcaklıkta çiçekler cansız çiçek tozu üretirler. Bu gibi durumlarda arılar çalışsa bile tozlaşma olmaz. Çiçeklerin ürün tutması için seracı da hormon kullanır. Ayrıca aşırı nem de tozlaşmayı zorlaştırır. % 50-80 arası nem tozlaşma için normaldir. Nem % 50 nin altında veya % 80 in üstünde olursa ve hormon kullanılmazsa ürün tutması olumsuz etkilenir. Ama bu aşırı soğuk, aşırı nem, az nem devamlı olursa olumsuz etki yapar. Akdeniz kıyılarında böylesi olumsuz durumlar devamlı değildir. Aşırı soğuk ve aşırı nemde seracılarımız sera içini soba veya başka bir kaynakla ısıtırlarsa sorun çözülmüş olur. Az neme karşı ise serayı sulamak çözüm getirebilir.


34-Hormon kullanmanın olumsuz sonuçları nelerdir?


a-Ürünlerde şekil bozukluğu.


b-Lezzet farkı.


c-Yumuşak ve kof yani içinde boşluk olan ürün. Bu tür ürünler taşımaya ve depolamaya dayanıksızdır.


d-Aynı koşullarda daha az verim.


e-Daha fazla işgücü.


35- İki küçük seramız var. Bir seraya bir koloni çok geliyor. İkiye bölmek için kovanın bu seradan alınıp öteki seraya konması mahzurlu mudur?


Hiçbir işlem yapmadan gündüz alıp götürürsek çok mahzurludur. Çünkü koloni, gelişmekte olan bir koloni ise içinde polen ile beslenmesi gereken larvalar vardır. Kovan seradan alınırken polen toplayıcı arılar dışarıda polen toplama işinde olacaklarından orada kalacaklardır. Yeni serada gelen kolonide polen toplayan arı olmadığı için yavrular açlıktan zarar göreceklerdir ve koloni kısa zamanda çökecektir.


Eski serada kalan polen toplayıcı arılar da çalışmayacaktır. Çünkü topladıkları polen ile besleyecekleri yavruları yoktur artık. Arılar yavrularını beslemek için polen topladıklarından çalışmaya ihtiyaç duymazlar, tembel tembel dururlar.


Eğer seramızda arıların konacağı çiçek kalmamışsa ve arılarımız daha çalışacak kadar çoksa başka bir seramızda da çiçek varsa bu kovanı ağzını akşam bütün arılar girdikten sonra kapatırız ve çiçekli seraya götürürüz.


36- Meyve bahçelerine neden bombus arısı koymaya ihtiyaç duyulmaktadır?


a- Bal arısı ya da bombus arısı çiçekleri tozlamışsa meyve daha kaliteli olur, daha çok olur.


b- Yakınında ev ya da kalabalık yerleşim alanı olan bahçelere bazen bal arısı kovanı koymak uygun olmayabilir. Bal arıları insanları rahatsız edebilir. Bombus arıları daha barışçıl hayvanlardır. İnsanları kolay kolay rahatsız etmez.


37-Bombus arıları daha çok hangi meyve ağaçlarında kullanılır?

Bütün çiçeklere konarlar. Ancak, kiraz ve elma bahçelerine konulması daha yaygındır. Bu uygulama zamana ve yere göre değişebilir.

38- Bir meyve bahçesindeki bombus arısı kovanı başka bir meyve bahçesine konabilir mi? Bombus arıları kaç km. lik bir alanda uçarlar?


Yapılan bir deneyde kovanları 10 km. uzağa götürülen bombus arılarının tamamı, 15 km. uzağa götürülen bombusların yarısı eski kovanının olduğu yere dönmüştür.


39- Bombus arılarını daha çok hangi iklimlerde meyve bahçelerine koymaya ihtiyaç vardır?


Yüksek yerlerde ve soğuk iklimlerde meyve ağaçları çiçek açınca bal arıları daha tam yoğun çalışamazken bombus arıları daha soğukta ve daha uzun süre çalışabilmektedir.


40-Bahçede meyve ağaçlarına ilaç atılacağı zaman ne gibi tedbirler alınabilir?


Bu konu “bombus arılarının zararlıları ve düşmanları” bölümünde incelenmiştir. İlacın cinsine göre gereken tedbir alınmalıdır.
...........................................................................
Bu soruları daha çoğaltabiliriz. Soruların cevaplarının bazıları sayfaamızda yazılı ancak, Bombus arıları ile ilgili bütün konular daha tam netleşmemiştir ve zaman içerisinde bazı sorunların çözüm yolları da değişmektedir. Dosyalara yeniden göz atıp cevapları arada bir güncellememiz gerekmektedir.


Ayrıca görüşlerini ve düşüncelerini paylaşmak isteyen arkadaşlarımız bu bölüme yorum gönderirlerse aynı zamanda çalışmalarımıza katkıda bulunmuş olacaklardır. Kendilerine şimdiden teşekkür ederiz.



9 yorum:

  1. Bu bölümdee bizmle paylaştığınız yorum ve düşünceleriniz için teşekkür ederim. Önerileriniz olursa çalışmalarımıza katkıda bulunabilir ve ışık tutabilir.

    YanıtlaSil
  2. BİLGİLERİNİZ ,EMEĞİ GEÇEN HERKESE TEŞEKKÜR EDERİM

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. http://bombusarilari1.blogspot.com/p/neden-bombus-arlar-sitesi.html

      Sil
  3. Hocam,bir takipciniz olarak bilgileriniz ve emeginiz için teşekkür ederim.... saygilarla

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Teşekkür ederim. Gözlem ve deneyimlerinizi paylaşırsanız bilgilerimiz çoğalır.

      Sil
  4. Kovanın ağzına neden pamuğu çeker

    YanıtlaSil
  5. Koskoca Google'da Google akademide böyle güzel bi bilgi bulamadım. Bilgiler için çok Teşekkür ederim Çok yararlı ve ihtiyaç duyulan bilgiler Emeğinize sağlık.

    YanıtlaSil
  6. Koskoca Google'da Google akademide böyle yararlı bi bilgi bulamadım ödevim için çok yararlı oldu bilgileriniz için çok teşekkür ederim. Emeğinize sağlık

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Faydalandığınıza sevindim. Bu işe başladığımda ben de bilgi ve kaynak sıkıntısı çekmiştim. Yeni başlayanlar aynı sıkıntıyı çekmesin diye gözlem ve deneyimlerimi paylaştım. Bilgi paylaştıkça çoğalır.

      Sil