Bombus Arıları Tanıtımı (Bir radyo konuşması)

 

13.08.2023 tarihinde saat 10.45 te TRT Antalya radyosundaki programa telefonla katılacağım. Hayatımızda önemli yeri olan bir yardımcımız üzerine konuşacağız. Bahçelerimizde görmüşsünüzdür; Siyah gövdesi üzerinde sarı kuşaklar kuşanmış bir arıdan söz edeceğiz. Serçe parmağımızın ucundaki boğum kadar büyük olan bu tombul arının hünerlerini, bize olan faydalarını irdeleyeceğiz.  O olmasaydı seralarımızda yetişen domatesler bu kadar lezzetli olur muydu hiç düşündünüz mü? Köylerde Bambıl arı, halk arasında sera arısı, domates arısı da denen bu bombus arısını yakından tanımak isterseniz, ilgi duyarsanız programı dinleyebilirsiniz. İyi günler dileklerimle.

Bombus arısı ve lavanta

Bombus arıları rüzgârda, yağmurda, soğukta da çalışabilir ve diğer arılara göre daha hızlı çalışır.

Bombus arısı ve lavanta yardımlaşması 

Dışarıda Geceleyen Arılar

YAZLIK OTEL

Yaz aylarında kolonide yetişen ana arılar dışarı uçup kendi kendine beslenmeye başlayınca akşam geri yuvasına dönmeyebilir. Bu videodaki genç ana arıyı güneş batarken bu çiçek üzerinde geceyi geçirme hazırlığı içinde buldum. Çiçektozları üzerine çökmüş, hareketsiz duruyordu. Geceyi orada geçireceğini anladım. Benim varlığımdan çok da rahatsız olmadı. Çiçeği bırakıp uçup gitmedi.

Bu genç ana arı yaz aylarında çiftleşir, güz gelip havalar soğuyunca toprak altına girip kış uykusuna yatar. İlkbaharda havalar ısınınca, çiçekler açınca da kış uykusundan uyanıp kendine bir yuva kurar, soyunu devam ettirir.

Evde Bombus Arısı Yetiştirme

Evde ya da bahçede bombus arısı üretebilmek için ilkin döllenmiş bir ana arı gereklidir. Böyle bir ana arıyı seralardaki kafeslerde üretilen ana arıları başka kafeslerde çıkan erkek arılarla çiftleştirerek elde edebiliriz. Ya da erken ilkbaharda doğada toprak altından çıkmış ana arılardan faydalanabiliriz. Doğadaki ana arılardan iki şekilde yararlanabiliriz. Resimde görüldüğü şekilde hazırlanan teşvik kafesleri bombus arıların çok görüldüğü yerlere konursa yuva arayan bombus ana arnası bu kafese girip sahiplenebilir. Ya da kuluçkaya yatmamış -polen toplamayan ve alçaktan uçarak kendisine yuva arayan- ana arı yakalanıp bu kafese konur.

 Bombus arısı yuvalandırmak ya da bahçede yada evde üretmek için ilkin kafes hazırlanır.. Kafese yalıtım maddesi olarak burada pamuk konmuş.Bir küçük kavanoz kapağına polen ve şurup için yüksükler konmuş. Ben kenara yarım çıta bal da koydum.

 Ana arı kendi girip kafesi beğenirse yada çiftleşmiş bir ana arı bu kafese konursa genellikle ortamı beğenir. Beğenince de pamuk içinde kendisine bir hücre ayarlar. Hücreni daha yalıtımlı olması için şurup kabından emdiği şurupları hücre çeperine püskürtüp ısı ve rüzgarla kurutur. İç çeperinde ince bir zar şeklinde hava geçirmeyen bir kaplama oluşur.Bu tam yalıtılmış hücre içinde ısıyı ve nemi ayarlamak kolay olur. Ben ekşimemesi ve tükendiği görülsün diye bir enjektör kullandım.

...

Videoda ilk çıkan üç taze işçi arının ana arı ile beraber çalışmaları görülüyor. Eğer arılar bahçede ise ilk arılar çıktıktan sonra çiçektozu ve şurup verilmese de olur. Genç arılar dışarı uçup bu ihtiyaçları sağlar. Yeni arılar uçmaya başlayınca ana arı dışarı uçmaz. Ancak kafes örtü altında ise arıların şeker şurubu verilmelidir. Yeni arıların bir kısmı kuluçkadaki ısı ve nem durumlarını ayarlar, kurtçukları ve pupaların bakımı ile ilgilenir, bir kısmı dışarı uçup çiçektozu ve balözü getirir. Gelişmiş bir koloninin kafesini açınca neler görürüz, izleyelim.

Evde kuluçkaya yatırdığım bir ana arıdan çıkan ilk yavrunun ilk uçuşunu izleyelim.

.video izle

...

Arılar laboratuvarda üretilirse kafese pamuk koymaya gerek yoktur. Çünkü orada ısı ve nem uygun şekilde ayarlanır.         Laboratuvardaki kafesi izleyelim.

Bombus Arısı Kafesi

Seralarda hormonsuz domates ve diğer sebzeleri tozlaması için konulan bombus arısı kafesini açınca  koloni üzerinin pamukla kaplanmış olduğunu görürüz.

Kafesin içindeki pamuk örtüsünden bir pencere açıp içeriye bakacak olursak arıların yaşayışı  hakkında bazı gözlemlerimiz olur. Bombus arılarının çoğalması hemen hemen bal arılarında olduğu gibidir. Üç çeşit arı bulunur. Bir tane ana arı, yeteri kadar erkek ve daha çok işçi arı. Ana arı yumurtlayınca  yumurtadan çıkan kurtçuklar beslenip büyüyünce kendilerine bir koza örerek değişim süreci geçirirler ve ergin arı olarak kozadan  çıkarlar. Boş kalan kozalar bal ve çiçek tozu depolamak için kullanılır.
Sağ altta görülen kahverengi kabartılar yumurta ve yeni çıkmış kurtçuk (larva) hücreleridir. Sağ üstte beslenip büyümüş kurtçuklar görülüyor. Soldaki sarı renkli yuvarlaklar ise içinde kurtçukların değişim süreci geçirdiği kozalardır. Kozalardan 21 gün sonra ergin arılar çıkınca boşalan kozalar çiçektozu veya bal deposu olarak kullanılır. Kurtçukların yanındaki boş gibi görünen hücrelerde çiçektozu veya mama görünüyor. Üstteki boş kozalarda ise bal ışıltıları görülmektedir.
...
Şimdi de aşağıdaki videoda arıların davranışlarını izleyelim
Bombus arısı kafesini açalım

Bombus Arılarının Çoğalması

Bombus arıları nasıl yaşar, nasıl beslenir, nasıl çoğalır? Bir bombus arısı kolonisinin yuvasını açıp baksak neler görürüz?

Seralarımızda domates ve başka sebzeleri tozlayıp hormonsuz sebze yememizi borçlu olduğumuz bombus arıları doğada da yaşamakta çeşitli bitkilerin çoğalmasını sağlamaktadır.

Seralarda veya bahçelerimizde meyve tutumu için koyduğumuz bir bombus arısı kafesinin üstünden bir pencere açarsak neler görürüz?

Bombus arılarının çoğalması hemen hemen bal arılarında olduğu gibidir. Üç çeşit arı bulunur. Bir tane ana arı, yeteri kadar erkek ve daha çok işçi arı. Ana arı yumurtlayınca  yumurtadan çıkan kurtçuklar beslenip büyüyünce kendilerine bir koza örerek değişim süreci geçirirler ve ergin arı olarak çıkarlar. Boş kalan kozalar bal ve çiçek tozu depolamak için kullanılır.
Sağ altta görülen kahverengi kabartılar yumurta ve yeni çıkmış kurtçuk (larva) hücreleridir. Sağ üstte beslenip büyümüş kurtçuklar görülüyor. Soldaki sarı renkli yuvarlaklar ise içinde kurtçukların değişim süreci geçirdiği kozalardır. Kurtçukların yanındaki boş gibi görünen hücrelerde çiçektozu veya mama görünüyor. Üstteki boş kozalarda ise bal ışıltıları görülmektedir.

....
Aşağıdaki videoda bu kafesin içinde olanları izleyelim.

https://youtu.be/I--2vr6__ow

Hormonsuz Domateslerin Hatırı İçin

Ben biraz İngilizce biraz da Almanca bilirim. Biraz da arıların dilinden anlarım. Bu elimde gördüğünüz Bombus arısı benim arkadaşım. Elime konup halimi hatırımı sordu. Dertleştik, halleştik. Hal diliyle dedi ki:

“İnsanlar beni tanımıyor. Daha doğrusu yanlış tanıyorlar. Benden korkuyorlar. Sanki arıların insanları sokmaktan başka işi yokmuş gibi. Oysa bizim işimiz başımızdan aşkın. Doğadaki çiçeklerin tohum tutmasının çoğu biim çiçektozu toplamamız sayesindedir. Özellikle soğuk bölgelerdeki meyve ağaçları biz olmasak meyve tutmaz. Bazı insanlar bizi zararlı sanıp yuvalarımızı bozuyorlar. Seralarda üretilen domatesler biz olmasak o kadar sağlıklı ve verimli olmaz. Yediğiniz hormonsuz domateslerin hatırı için bizi tanıyın, başkalarına tanıtın, bize zarar vermeyin.”

Bombus Arıları ile İlgili Videolar

İlkbaharda kış uykusundan uyanmış bir bombus ana arısı yeni bir koloni kurmak için ne yapar?
http://www.das-hummelhaus.de/alles-rund-um-hummeln/ansiedeln-von-hummeln
https://youtu.be/naQSnfrdipA
....
Bir bombus kolonisi nasıl gelişir? Yeni çıkmış bir yavru arının tüylri renksizdir, sonradan renklenir. Genç arı seçerken bu özellikten faydalanılır.
https://youtu.be/dHL63GQHBIo
...
Bombus kolonilerinde yaşam döngüsü nasıl sonlanır?
https://youtu.be/dixyOsRUXCo

Doğadaki Bombus Arısı Yuvaları

Doğada kendi başına yaşayan birçok yaban arısı türü vardır. Yurdumuzun da çeşitli yöresinde o yöreye uyum sağlamış olan bombus arısı türleri yaşamaktadır. Yurdumuzda en yaygın bulunan tür Bombus Terestris (Koyu renkli toprak bombusu) türüdür.
Bazı ıokurlarımız doğada yaşayan bu arıların yuvalarını kendi kovanlarına aktarmak ve seralarında faydalanmak istiyorlar. Veya o koloniden yeni koloniler üretmek istiyorlar.
Böyle birşey olur mu?
Hem olur, hem olmaz.
Bu konuda gelen bir soru ve verdiğim cevabı aşağıya ekliyorum.
...
Selam aleyküm hocam ben sizden ricam toprakta bir bombus yuvası var içinde ana arı var mı varsa ne yapmam gerekli o arıyı oradan nasıl alırım nasıl üretebilirim  bilgi verirseniz çok sevinirim.
...
Bombus arılarının yaşayışı ve davranışlarının bazıları bal arıları gibidir. Uçan arıları yeni bir kovana koyar, yakın bir yere götürürseniz,eski yaşadıkları yere geri dönerler. Bombus arıları 10 km. uzaklığa uçabildiklerine göre bir 20 km. uzağa götürmek gerek. Kapalı bir yere koyacaksanız sözgelimi arılar camekandan çıkamazsa belki olabilir.

Ayrıca böyle bir iş bu konuda deneyimi olan kişiler tarafından yapılmalıdır. Ana arı zarar görürrse hem emekler boşa gider, hem de doğada çok faydalı işler yapan bir ocak sönmüş olur. Ben isterim ki her çiftçimiz faydalanacağı bombus arılarını da kendi üretebilsin. Ancak bu iş biraz bilgi ve deneyim gerektirir. İlkin hazır kolonilerden alınır arıların yaşayışları, davranışları tanınırsa olmayacak bir iş değil.

Ben doğada birçok bombus arısı yuvası gördüm, çalışmalarını biraz izledim, yerinde serbest bıraktım. Siz de öyle yaparsanız, en iyisi olur. Bombus arıları artık yurdumuzda da üretilmekte ve satılmaktadır. Aşağıda bu işi yapan kuruluşların ad ve adresleri bulunuyor. Arı üretebilecek bilgi ve birikim sahibi oluncaya kadar hazır kolonilerden kullanmamız daha sağlıklı olur. İlle de üretmek isterim derseniz o sizin istek ve gayretinize kalmış. Selamlar.
...
http://www.haygem.gov.tr/document/BOMBUS%20ARISI%20%C3%9CRET%C4%B0M%2

0%C4%B0ZN%C4%B0%20VER%C4%B0LEN%20%C4%B0%C5%9ELETMELER.pdf
...

BOMBUS ARISI ÜRETİM İZNİ VERİLEN İŞLETMELER

Şirket Adı, Bombus Koloni Satış Markası, Laboratuar Adres Tel / Mail 

********************

BİOGRUP Tarım Ürünleri İthalat

İhracat Pazarlama San. ve Tic. Ltd. Şti.

-BİZBİO ARI

-NATURAL BOMBUS

-POLEN ARI

-ARIPOL

Topallı Köyü Kurşunlu Aksu

ANTALYA

0 242 433 22 34

0 242 426 33 71

0 242 887 00 69

****************

BİOBEST Antalya Polinasyon

Sistemleri ve Biyolojik Mücadele San.

ve Tic Ltd. Şti.

-BİOBEST

-TOROS

Çakırlar Yolu Karatepe Köyü

ANTALYA

0 242 325 88 84

0 242 419 28 46

www.biobest.be

**********************

KOPPERT Biyolojik Mücadele

Sistemleri San. Tic. Ltd. Şti

-NATUPOL

-BOMBUSOL

-DUOPOL

Antalya Organize Sanayi

Bölgesi 2.Kısım Alanı 24.Cad.

07190 ANTALYA

0 242 258 19 70

0 242 258 19 74

www.koppert.com

*****************

ONCABİO Tarım Hayvancılık

Sanayi ve Ticaret Ltd.Şti.

-ONCABİO

-BEESON

Etiler Mah. A.Menderes Bul.

Sargınlar İş Merkezi K.6 D.28

/ ANTALYA

0 242 311 01 23

www.oncabio.com

*********************

TÜRKELİ Seracılık Gıda Üretim

Pazarlama İthalat ve İhracat Ltd.Şti.

-TÜRKELİ

-AGROBEE

Bergama Dikili Yolu Kocaoba

Köy Yolu Ayrımı Bergama /

İZMİR

0 232 641 87 88 

Bombus arısı ile ilgili videolar

http://www.youtube.com/watch?v=5q_DZS4ctEs

Bombus arılarının yaşayışını ve gelişmesini anlatan güzel bir belgesel. Onları tanımak için bu belgeseli izlemek gerek. İlgilenen arkadaşlarla paylaşmak istedim.
...
https://www.youtube.com/watch?v=dadUZc0NFsM
Burada bombus kolonisinde kozadan bir yavru arının çıkışı görülüyor. Dikkat edecek olursanız normal arıda sarı rente olan kuşak yeni yavruda beyaz olarak görünüyor. Sonraki günlerde sarı renge dönüşecektir.